Alandat
Man dins lo cèl aganti l'astre - Vol 1
Man dins lo cèl aganti l’astre es una òbra uèi enfin editada en tres volumes, que recampa los poèmas escrits entre las cimas de l’esperança amorosa e los tomples del desespèr contemplatiu, entre 1998 e 1999. Lo volume 1, Alandat, sinuant a l’asard dels camins tolosans, maroquins e barceloneses, l’itinerari poëtic i descobrís las ànsias alluciatòrias engolidas coma colòbras a l’escòla de Jim Morrison, e de l’eiretage subrerealista, puèi tasta a l’exaltacion imaginala (tala coma teorizada per Henry Corbin) beguda a las fonts andalosas de l’art mistic e erotic d’Ibn’Arabî e dels cants amoroses del grand Rumi persan. Lo recuèlh se desplega en tres cadres. Lo primièr cadre, titolat « Abans ela », para unes images negres e sorns coma los crits de las tenèbras d’una vida sense amor. Lo segond cadre, « Abans la letra », se teis de l’esbleugiment d’un encontre, puèi de l’inquietud vertigionosa de l’esperança. Lo tresen cadre, « Après la letra », se tròba menat a evocar l’amor coma un pelegrinatge mistic. Es de notar qu’aqueste volume èra ja estat publicat dins una fòrma prosaïca dins la revista Lo Gai Saber, mas qu’es aquí, pel primièr còp presentat en vèrses e acompanhat d’una traduccion al francés de la man de l’autor. l’òbra d’art, titolada « Mille et une nuits » qu’illustra la cobèrta del volume es signada per la talentuosa Hélène Rejembeau.
Poèmas estraits del recuèlh
Capítol 1
Abans ela
Poèma 5
« D’anar incapables d’udolar fa de nosautres d’assassins virtuals. »
Cioran
in Fenèstra subre lo Res
Lo solelh del matin sus tos uèlhs de camin ja t’enaura plan mai lusent que las pèrlas de pluèja sus los ramatges.
Non i a mai de cançon per amar d’un sol rai, tan coma amas, ni mai cap cambra d’amor, per amar nud tan coma ès…
Lo camin simplament t’alanda
dins l’aur mut del solelh matinièr…
Es un camin de quitran negre,
un camin van, solitari,
un camin de baujariá voida
que lèu cabussa en la ciutat.
Dins la ciutat tostemps fa mai negre que nuèit. Los crits, ensagnosits per de mans amudidas, daissan sa mèrca nuda a la rusca del mur plan tròp polit e plan tròp net per èsser onèste…
Es aquí mon reialme e, camin alandat,
ieu, lo cotèl de fòc, dintrarai dins las tripas. Los repopets dels grands burèus, la regentalha, los unifòrmes, las preisons, pagaràn totes !
Te fan badar, te fan voler, te fan pagar :
se non pagas, pòdes crebar, non n’an qué fotre. Ton mal anar e ton mal morre los desgostan. Alara anuèit dins ta terror lor farem veire cossí lo temps e lo passat nos an mancat per saber viure en la ciutat coma unas ombras :
Aquí mon reialme de flama,
aquí mon empèri de vent,
soi l’aurassa mala e çaganha
que trèva lo fum de bordilhas.
Para ta filha, e mai ta femna,
para ton can : lo mieu es brau
qu’o tot mossèga e que ja laira
aprèp ton cuol plan tròp sarrat per èsser onèste !
Aquí mon camin de lagremas,
aquí los crits desesperats de la ciutat.
Degun enlòc non voliá pas ausir ma pena : aquí m’auretz, fòc e revòlta, fum e cendre. Non a volgut de ieu, la vida, e amb la mòrt me soi trapat una companha a la mia man.
Non cresiatz pas vos passejar davant mon nas claufits de gras e de mesprètz per ma misèria ? Ara lo temps de veire caire Babilona enfin arriba…
Ma fenèstra ? Es bauja de luna !
Mas dents escrincèlan d’estelas
dins la nuèit de mos dets de fum.
La nèbla monta de l’enlòc
sus aquel còs ensagnosit :
de la veirina esbrigalhada,
son braç penjòrla, derisòri.
La sang fresca me trauca’l pè
mai prigond que lo tomple immond
dels doats esbleugits de luna…
Ma fenèstra es bauja de luna !
Lo ratum m’es fratria e fòrça ?
Es d’el que me torna paratge ?
Qui mai me seriá donc vengut
demandar l’ajuda e l’onor ?
Los rats me son venguts amics
plan melhor que non pas los òmes…
Soi la Bèstia, terribla e negra,
que non dòrm mai coma o caldriá,
al fons dels vòstres uèlhs barrats…
Non me prengatz per mens qu’una ombra :
soi de l’ombra lo rai pesuc
que barra de páur cada rota,
que barra d’error cada dobte
que vos rosega pauc a pauc.
Lèu la Bèstia serà la mèstra
de la vòstra ciutat perduda.
Non vos valdrà res de fugir.
Vos cal obrir los uèlhs : ARRIBI !
Capítol 2
Abans la letra
Poèma 7
« Òu, tu qu’abrandas lo fòc,
Non t’acoites que pauc a pauc,
Car aicí lo fòc de l’amor fòl !
Pren-ne donc un tison ! »
Ibn’Arabî
in Lo cant del desir ardent
E tanben soi l’acièr
fidèl e dreiturièr ;
d’un sol gèst as trencat
la garganta d’aret,
de la bèstia divina
al dieu sacrificada.
Sas patas an cavada
l’aura, l’ombra e la pluèja,
cercant endacòm mai
çò qu’aquí non avián.
Son cap, virat al cèl
non suplica cap gràcia.
L’aur mut del sacrifici
rajòla per carrièras,
e soi a la rigòla
l’aiga amb la sang mescladas.
E, dejós las ramadas
escuras e pesugas,
soi la tèrra laurada
e lo fèrre engolit,
soi la plaga e l’espasa,
e fau cada combat.
Lo que soi ? E non o vesètz ?
Vos an panats l’uèlh e las bocas ?
Soi la popa polsanta
e cauda d’una femna
soi las labras d’enfant
atalentat d’amor,
e soi la man de l’òme
a l’aflat de la cuèissa.
Soi l’urpa e l’alisada
lo baisar e lo truc :
soi l’alba del Ponent
que res non pòt conténer.
Soi lutz, uèlh e amor…
Soi çò escur,
la páur m’aganta
l’asir gaita…
L’esplendor de l’Unica
que se mòstra e s’amaga
non a fargat per ieu
qu’un camin de mistèri.
Aital vau, alanguit
d’escuresina en lutz
e de cambra en jardin,
tastant gromand lo chuc
de cada flor de nàisser
e de cada rasic
perdut…
A l’azard d’un plaser
contempli cada estona :
al crit de la folor
popi, a cada páur
terrenala e divina,
umana simplament.
Un m’a vist vièlha bruèissa
un autre jove dròlle.
Una m’a defugit
sèrp viva e verinosa,
l’autra m’a desirat
prèire d’amor brandant.
La que de ieu vòl èsser amada
avança suls nius en dançant.
Lo que de ieu vòl èsser amat
avança, ascèta sus las brasas.
Ton amor còsta car, Mistèri !
A res non còsta, res non val !
Se lo mieu mistèri t’escapa,
tròba lo tieu, o cala-te !
Car amor non es que mistèri…
Davant tu, SOI !
Leona de l’Atlàs,
Fera Leona dels Mistèris…
Adara çò mai bèl dins mos sols uèlhs demòra !
Capítol 3
Après la letra
Poèma 4
« La vida qu’es sense Amor passada,
Non la considères pas. »
Mowlânâ Jalâl Ud-Din Balkhî Rûmî
in Dîvân-e Shams
Vent e fòc, emponhèri una garlanda d’arbres.
Corona la tressèri a ton front oblidaire.
Non me poidiá negar mai urós, en son si,
l’orror ja diluïda en un riu de lagremas.
E s’èra plan ma votz que ton fachin clamava
mai blos que tota nèbla en coralas d’aucèls ?
Non èra pas, mai lèu, aquel mormolh caput
qu’i jogavan lo fòc, lo vent, lo cèl d’estelas,
non passant qu’una estona al clarum de la votz
per t’amar plan mai fòrt que tota volontat ?
Seriá estat la pluèja de palombas e d’astres,
coma pèrlas de jorn, dardalh en sos petales,
nocturnas flors de gaug, delai milanta vels,
que d’ara enlà rajava al cròi de sas mans caudas
e d’amor m’esmarrava a’n despassar los mots ?
Mas non ai que de mots per me pèrdre en ta gràcia…
Se procurar
los recuèlhs
Per comandar, aquò es simple :
Escrivètz dirèctament a TròbaVox, per corrièl, a l’adreiça qu’avètz aicí : troba.vox@wanadoo.fr
Retrobatz las òbras de Franc Bardòu dirèctament suls punts de véndias occitans coma Librairie Occitania (M. J. Thourel), Espaci Occitan dels Aups, La Tuta d’Òc.
