Cronicas
demiurgicas Vol.1
Los tres primièrs volumes d’aquelas Cronicas Demiurgicas se vòlon èsser un ramèl de clavèls, roges de sang e negres de revòlta e de resolucion. Dins los faits, cada poèma i es despausat, animat d’un fòc sempre viu, en memorial, a la grandor e a la dignitat eroïca dels milicians anarquistas de la 26ena colomna Durruti de l’armada Republicana non solament espanhòla, mas tanben catalana e basca, e de lors aligats, Brigadistas Internacionals, ara jaguts per l’eternitat a la talvèra del mond e de l’ancian camp de concentracion del Vernet, en país de Pàmias.
Dins una tradicion poetica de sirventés occitan medieval sanament eretada, revolucion passada e revòltas actualas se mèsclan, se respondon e se correspondon. L’autor dona la votz a un ateïsme libertari confrontat a un mond void de dieu e de providéncia, liurat a la sornura insondabla de l’uman capable d’embarrar son fraire, sa sòrre, lors enfants dins de camps de concentracion.
Mas i dona tanben la votz, dins una plan junguiana confrontacion dels opausats, a una esperança metafisica catara (o, al mens, gnostica) esperança d’autres revoltats, de l’esperit, aqueles, eles tanben tombats per lors idèas e lor fe, generosa mas tant insolenta a tota ierarquia coma o foguèron las anmas dels justes, mòrts dins aqueste borrièr de l’orror autoritarista
Poèmas estraits del recuèlh
Poèma 10
per Pere Nogues Puigdevall (1.)
in memoriam
« Mort esclava !
Ocell engabiat
en gàbia secular. Ocell nostrat,
orb, eixalat,
vermell de sang i de vergonya. » (2.)
Joan Oliver i Sellarès, dit « Pere Quart » (1899-1986)
in Les Decapitacions – XII
Arriba. Vei-lo. Ven de luènh.
Tres generacions qu’esperava.
Sospirs. Regrets. Ira bufèca.
Ven de tan luènh qu’òm l’oblidava.
Tomba una sorna pudentor,
fin finala, al cap del camin.
Los nòstres ancians lo vencèron,
e i èrem encara a ne far fèsta.
Se lèva coma parabanda
contra l’orror qu’òm redobtava,
una orror qu’aviam fait descaire,
puèi lèu se desvèla, el, l’orror.
Ven del non-res qu’òm li gardava,
non pas coma un qu’enfin s’anóncia,
non pas coma escleta bandièra,
non pas en general minable.
Èbri de guèrra e de furor,
se l’èra emportat la cisampa.
La prima nos èra tornada,
esfaçant lèu l’anar del mond.
…
1. Preisonièr politic mòrt al camp de concentracion del Vernet lo 6 de junh de 1939
2. Mòrt esclau ! Aucèl engabiat / en gàbia seculària. Aucèl d’en çò nòstre, / òrb, alas arrancadas, / roge de sang e de vergonha. »
Poèma 17
per George Belardis (5.)
in memoriam
« και τι δεν κάνατε για να με θάψετε
όμως ξεχάσατε πώς ήμουν σπόρος » (6.)
Dinos Christianopoulos (nascut en 1931)
in Lo còs e l’absinta (1960–1993)
Nos an somniats perduts
entre páurs e misèria,
tremolant coma fuèlha
al vent de la tempèsta.
Non sabián la sabor
degotant de las nívols
que canta lo desvelh
coma torna la pluèja.
Car èrem la tempèsta
e sempre aquò serem.
5. Preisonièr politic mòrt al camp de concentracion del Vernet lo 8 de mai de 1941
6. « Çò que non avètz pas fait per me sebelir ? / Mas vos sètz oblidat qu’èri una grana. »
Poèma 21
per Manuel Sanz Almudévar-Puyuelo
in memoriam
« Vientos del pueblo me llevan,
vientos del pueblo me arrastran,
me esparcen el corazón
y me aventan la garganta. »
Miguel Hernández Gilabert (1910-1942)
in Vientos del pueblo
Cant del riu òrb per las gargantas,
jos de camins descaminats
que serpejan cap a de cimas
blancas de dòl e de dolor.
Cant dels òmes despatriats,
de las femnas al luènh caçadas,
per las armas e las orrors
d’unas armadas de tenèbras.
Cant de las nèus e de las glaças,
dels abisses al cèl obèrts,
cant de la páur e de las ànsias,
de las mans e dels pès gelats.
Cant de Venasca o de Cerdanha,
fugissent mòrts, fugissent viòls,
per tombar braces alandats
dins las gàbias e la vergonha.
Cant de l’onor despoderat,
s’es retirada la grandor
dins un mantèl d’exili sorn,
mantèl traucat, mantèl de pelha.
Es un cant d’asempre, país
que te creses liure e que lèu
tombaràs esclaus coma aqueles
qu’engàbias ara de mesprètz.
9. Milician republican aragonés entre 1936 e 1939, (26ena division, colomna Durruti, defendent la Republica contra la dictatura franquista, per la CNT). Nascut a Abiego en 1917, faguèt Retirada en Cerdanha. Un temps preisonièr politic a la fortalesa de Mont Louis, lo transferiguèron al camp de concentracion del Vernet d’ont urosament capitèt de s’escapar, per se retrobar dins la Resisténcia, en Medòc, a la Punta de Grava. Los estalinians assajèron de lo suprimir, quitament après la « Liberacion ». Lutèt tota sa vida contra totas las dictaturas, en anarquista dreiturièr. Moriguèt en Occitania en 1998.
10. « Los vents del pòble me pòrtan, / los vents del pòble m’entrainan, / m’escampilhan lo còr / e me transpòrtan la votz. »
Se procurar
los recuèlhs
Per comandar, aquò es simple :
Escrivètz dirèctament a TròbaVox, per corrièl, a l’adreiça qu’avètz aicí : troba.vox@wanadoo.fr
Retrobatz las òbras de Franc Bardòu dirèctament suls punts de véndias occitans coma Librairie Occitania (M. J. Thourel), Espaci Occitan dels Aups, La Tuta d’Òc.
